Van 3 naar 5-assen

VTV Tooling heeft voor de tweede keer een 3-assige bewerkingsmachine aangeschaft die is omgebouwd tot 5-asser. Jos en Stephan Vis van het familiebedrijf leggen uit wat de voordelen hiervan zijn. Deze ‘retrofit voor nieuwe machines’ is wederom uitgevoerd door BMT Machine Tools met hulp van HEIDENHAIN.

Familiebedrijf VTV Tooling is 22 jaar geleden gestart door Jos en Sylvia Vis. Inmiddels is zoon Stephan Vis er directeur en mede-eigenaar. Het bedrijf in Herwen is specialist in het fijnmechanisch bewerken van titaan in de medische sector, maar ook rvs, aluminium en kunststof freesdelen voor onder andere de machinebouw en automobielindustrie. Kortgeleden is een Bridgeport XR 1000 gekocht. De CNC-machine is geleverd als 5-asser maar is feitelijk een 3-asser. Hierdoor is rondom, simultaan bewerken mogelijk. “Dat scheelt aanmerkelijk in omsteltijden”, zegt Stephan. Er is gekozen voor deze bewerkingsmachine op basis van de producten die deze moet kunnen maken voor onze klanten, legt Jos uit.
 

Compact, toegankelijk en precies
Het nadeel van een 5-asser is de grotere tafel. Dan zit de opspanning in de weg bij de freeskop en heb je trillingen en vibraties. De nu aangeschafte machine heeft volgens Stephan Vis, een compacte opbouw, waardoor deze beter toegankelijk is, maar heeft ook een grote slag en een precisie die vereist is voor de producten. “Eigenlijk is het een 3- en 5-asser in één”, zegt hij. Dat het opnieuw een machine zou worden die door BMT Machine Tools geleverd is, stond eigenlijk al vast. VTV Tooling heeft al vanaf het begin goede ervaringen met de machineleverancier.

In feite copy-paste
“Bij zo’n ombouw komt veel kijken”, vertelt Gunnar Matse, DGA van BMT Machine Tools. “Daarom zijn er ook veel collega-bedrijven die dat niet aandurven.” De Bridgeport was een voorraadmachine in Duitsland die bij BMT in Raamsdonksveer is omgebouwd om daarna gebruiksklaar te leveren aan VTV Tooling. Via Lehmann, de Zwitserse fabrikant van roterende tafels, werd een vierde en vijfde as toegevoegd, geeft Matse aan. De Bridgeport XR 760 die VTV Tooling eerder al bij BMT Machine Tools had aangeschaft, was door de machineleverancier ook al onder handen genomen om te ‘upgraden’ tot 5-asser. “Nu, bij de tweede machine, was het in feite copy-paste”, zegt Matse. “Maar daarvoor hebben we het ook al geregeld uitgevoerd dus we hebben er al langer ervaring mee.”

Handmatig naar 24/7
VTV Tooling heeft nu gekozen voor een groter type machine, waardoor er meer ruimte naast zit. Zo kunnen er naast de roterende tafel twee extra opspanningen in de machine geplaatst worden die klaarstaan om later te bewerken. Dat scheelt nog eens extra omsteltijd. “We frezen momenteel 24/7 met beide machines”, vertelt Stephan.

“De nieuwe machine is al drie weken volledig aan de slag.” Het programma voor de producten loopt totaal acht uur. In die tijd kan de machine de drie opspanningen die klaarstaan doorlopen. Het verwisselen gebeurt door mensenhanden, ook in de avonduren, waarna om half 7 ’s ochtends weer kan worden beladen. “Wij wonen in de buurt dus dat is goed te doen”, vertelt hij. “We hebben zo’n 700 uur werk voor grote series. Het gaat bij deze serie  voor de revalidatiesector om doorlooptijden van twee à tweeënhalve maand. Daarnaast leggen we ook voorraden aan.” De klikprotheses zijn na de freesbewerking klaar voor de nabewerking. Dit gebeurt met de hand en in de trommel voor extra fijne afwerking. “Een jarenlange nauwe samenwerking met de klant, voor met name prototyping, heeft voor VTV Tooling de aankomende vijf jaar geresulteerd in vaststaande series voor productie”, zegt Jos.

Geheel probleemloos
Bij de ombouwoperatie had BMT Machine Tools twee mogelijkheden: ófwel ombouw naar 5-vlaks met alleen indexeren, ófwel 5-assig simultaan bewerken. “We kozen voor de tweede optie omdat dat het beste past bij de producten die VTV Tooling maakt”, zegt Matse. De HEIDENHAIN TNC 640 heeft een upgrade nodig voor deze toepassing. “We hebben bij HEIDENHAIN een nieuwe SIK (software identificatie code) besteld voor meerdere regelkringen, met hardware als dubbele asversterker en een nieuwe harde schijf.” De ombouw is mede ingrijpend, omdat de kinematica van de machine verandert. “Dat vraagt veel voorbereiding”, blikt Matse terug. “Maar als je de juiste stappen neemt, verloopt het geheel probleemloos.”

KinematicsOpt
HEIDENHAIN onderschrijft dat. “We weten via BMT exact wat nodig is voor deze functionaliteit”, blikt Paul Venema, accountmanager machine tools bij HEIDENHAIN uit Ede, terug. “En met onze software-optie KinematicsOpt konden we beide machines via kalibreren reproduceerbaar nauwkeurig krijgen. Ook dat is vooraf een behoorlijke uitdaging. Dat geldt al voor 5-assig simultaan bewerken, maar zeker als er twee rotatieassen bijkomen die ruimtelijk alle kanten op schieten.” Met KinematicsOpt worden de assen uitgelijnd en aangepast aan mogelijke temperatuurschommelingen en trillingen. “Het 3D-tastsysteem bepaalt de positie van de kalibratiekogel in verschillende rotatie-as-posities om de nulpunten vast te stellen, vervolgt Venema. “Dat maakt de nauwkeurigheid van de rotatieassen optimaal binnen de toleranties. De machines zijn dan ook allebei uiterst nauwkeurig voor de bewerkingen die zij uitvoeren.” De ombouw duurde, inclusief installatie, hooguit twee weken.

Vaak goedkoper dan 5-asser
Het resultaat van de ombouw is dat met één opspanning via roterend frezen 5 kanten bewerkt kunnen worden. De garantie op de machine blijft van toepassing, geeft Matse aan, ook omdat veel opties al kant-en-klaar in de machine zitten. “Denk bijvoorbeeld aan verschillende (AC-BC) opstelmogelijkheden op de machinetafel. Met AC was het nu feitelijk een knop omzetten.” En waar veel mensen volgens hem niet bij stilstaan: “Een ombouw van 3- naar 5-asser is ondanks de grote aanpassingen in de meeste gevallen toch nog goedkoper dan de aanschaf van een vergelijkbare 5-asser, zeker met een HEIDENHAIN TNC 640-besturing. Prijstechnisch kan het 25% schelen. Daarmee is het een goede optie voor fijnmechanisch bewerken.”

Snel schakelen
Voor VTV Tooling is het belangrijkste dat de nieuwe machine compact en toegankelijk is, precisie heeft en bovendien ruimte heeft om opspanningen in de machine al van tevoren klaar te zetten voor de bewerking. Dit alles scheelt kostbare tijd. “En mocht de vierde en vijfde as in de tafel onverhoopt kapot gaan, dan is de machine nog altijd als volwaardige 3-asser te gebruiken”, aldus Jos.
Zou VTV Tooling weer voor de keuze staan, dan is er geen twijfel. Weer een Bridgeport met HEIDENHAIN-besturing en - als dat voor het bewerken van de producten nodig is - weer met extra assen. “Zeker als de wachttijd voor een 5-asser minimaal een half jaar is. Als klanten onze hulp vragen, moeten we snel kunnen schakelen”, zegt Stephan.

Bron: MTL Metaal Magazine

---

Uw contactpersoon bij HEIDENHAIN beantwoordt uw vragen graag.
Telefoon: 0318 58 18 00
E-mail: info@heidenhain.nl